De Culinaire Elfstedentocht in Friesland

Op de fiets langs zeven van de Elfsteden en ondertussen alle lokale specialiteiten proeven, dat is de Culinaire Elfstedentocht in een notendop. Toen VVV Waterland van Friesland, de VVV van het zuidwesten van de provincie, me vroeg of ik als eerste op de fiets de Culinaire Elfstedentocht wilde afleggen, hoefde ik daar niet over na te denken. Lekker eten en drinken, actief bezig zijn én de mooiste stadjes van Friesland ontdekken: leuker kan bijna niet! Dus toog ik naar Friesland om in drie dagen het beste van Zuidwest Friesland te ontdekken. Wil jij ook op de fiets de Culinaire Elfstedentocht doen? Zo pak je dat aan!

Culinaire Elfstedentocht op de fiets

De Culinaire Elfstedentocht is een circulaire route van 113 kilometer, wat betekent dat je in een ronde fietst en begint en eindigt op hetzelfde punt. Het maakt niet uit waar in de route je start. Voor vertrek kies je 11 van de 18 hapjes op de route uit om te gaan proeven.

Omdat wijzelf geen goede fietsen hadden om mee te nemen naar Friesland, starten wij onze ronde in Bolsward. Hier halen we elektrische fietsen op bij Rijwielhandel Kroon. Voor een elektrische fiets betaal je 24,50 per dag. De auto parkeren we gratis op Plein 1455, op zo’n 5 minuten lopen van het centrum van Bolsward. Ook als je zelf fietsen meeneemt, kun je hier je auto gratis parkeren en de tocht starten vanuit Bolsward.

Bolsward naar Workum

We parkeren onze auto en halen de fietsen op. Tijd om te starten met de Culinaire Elfstedentocht! Het eerste deel voert ons direct door typisch Friese landschappen van veel grasland en water. Met het zonnetje hoog aan de hemel is het een heerlijke dag voor een tour door Waterland van Friesland. Van Bolsward naar de eerste stop in Workum is het 13,4 kilometer, een afstand die je op een elektrische fiets in een uurtje aflegt.

Knooppunten: start in Bolsward bij knooppunt 5, vervolgens 11 – 10 – 9 – 6 – 4 – 17
Afstand: 13,4 kilometer

Hapje #1 IJsboerderij Margje 24

De eerste stop op de Culinaire Elfstedentocht is IJsboerderij Margje 24. Zelf maakte ik deze stop niet, maar ging ik rechtstreeks door naar Workum. De IJsboerderij ligt zo ongeveer óp knooppunt 6, dus deze is niet te missen. Maak je deze tocht op een warme dag dan is het zeker een aanrader om te stoppen voor een ambachtelijk ijsje of milkshake uit de IJs Drive In.

Na Margje 24 is het nog 2,5 kilometer naar Workum. In deze Elfstedenstad is in 2020 de prachtige Versmarkt 3 Ambachten geopend. Hier gaan we naartoe voor de volgende 3 hapjes.

Hapje #2 Workumer Heegje bij Bakkerij van der Werf Workum

Bij bakkerij van der Werf kun je diverse Friese specialiteiten krijgen. De Drabbelkoek is één van de bekendste. Wij proefden hier het Workumer Heegje, een cake bedacht door deze bakkerij zelf. Qua smaak en structuur deed het me denken aan een combinatie van worteltaart en peperkoek. Lekker!

Hapje #3 Kruidnagelkaas bij Biologische Kaasmakerij de Nylander

Hapje drie is Friese Kruidnagelkaas van de Nylander. Alle kaas van de Nylander wordt niet gepasteuriseerd. Hierdoor is de smaak ontzettend vol en romig, echt totaal niet te vergelijken met kaas uit de supermarkt. Het is dat we op de fiets waren, anders hadden we zeker wat kaas meegenomen.

Hapje #4 Droge worst bij Thijs van der Meer Keurslager

In de Versmarkt 3 Ambachten zit ook Keurslager Thijs van der Meer. Zijn Friese droge worst is bekend tot ver buiten Workum. Daarnaast verkoopt hij ook andere ambachtelijke vleeswaren. Heel smaakvol!

Workum naar Hindeloopen

Na de lunch met al deze lekkernijen stappen we weer op de fiets richting Hindeloopen. Het is met slechts 5,3 kilometer een kippeneindje en voor we het weten staan we al in het centrum van het stadje. Hindeloopen is echt een plaatje om te zien en ik ben blij dat we hier ook overnachten. Hindeloopen bestaat volledig uit kleine straten langs smalle watertjes en mijn camera maakt overuren om alles vast te leggen.

Knooppunten: 17 – 22 – 20 – 19 – 96
Afstand: 5,3 kilometer

Hapje #5 Het Hinderlooper tonnetje bij Chocolaterie Koldewijn

In het hart van Hindeloopen zit sinds 18 jaar Chocolaterie Koldewijn. De chocolatier werkt in zijn uppie en creeërt in zijn atelier de lekkerste en meest originele smaakcombinaties. Het hapje wat we hier proeven is het Hinderlooper tonnetje, een pure bonbon gevuld met zachte chocolade en een vleugje nootmuskaat. Daarna kunnen we ons niet inhouden en nemen we ook nog een paar bonbons voor thuis mee. Als je het leuk vindt, kun je ook een workshop boeken om zelf bonbons te leren maken.

Hapje #6 Het Hindelooper Voddenwijfje (of verse vis) bij Sudersee

Likeurbrouwerij en visrestaurant Sudersee is de zesde stop op de route. Ze brouwen hier talloze soorten mede en fruitlikeuren, waarvan het Hindelooper Voddenwijfje degene is die niet mag missen. Ben je gek op verse vis? Dan raad ik je zeker aan om hier ook te dineren. Wij genoten bij Sudersee van een zeer smaakvol driegangendiner.

Overnachting in Hindeloopen

De eerste dag van de Culinaire Elfstedentocht zit erop en wij overnachten op een wel heel bijzondere plek. We krijgen namelijk een kamer in het voormalige kapiteinshuis, het Hylperhuis genaamd. De kamer is heerlijk ruim en de prachtige meubels geven het een heel bijzonder sfeertje. Wil je lekker rustig slapen dan is het Hylperhuis de ideale plek.

Hindeloopen naar Stavoren

Na een prima ontbijt in de croissanterie in de haven van Hindeloopen fietsen we naar Stavoren. Ik vind dit stukje van de route heel sfeervol en als we ook nog langs een groepje schapen komen ben ik helemaal verkocht: wat is het hier toch mooi! Gezien de korte afstand staan we al snel in de haven van Stavoren.

Knooppunten: 97 – 98
Afstand: 3,5 kilometer

Hapje #7 ’n Slokje van Stavoren bij VVV Stavoren

Op het VVV kantoor van Stavoren mogen we een flesje met ’n Slokje van Stavoren ophalen. Deze kruidenbitter wordt uiteraard in Friesland gestookt en is met 14,9% een niet te zware likeur. Aangezien wij het Slokje al om 10 uur ’s ochtends ophaalden, besloten we deze als souvenir mee naar huis te nemen.

Hapje #8 Staverse Turfham bij Slagerij Schram

In Stavoren is er nog een stop: de Staverse Turfham van Slagerij Schram. Wij hebben deze overgeslagen op onze Culinaire Elfstedentocht, maar als je gek bent op ambachtelijke vleesspecialiteiten mag je de gerookte Staverse Turfham niet missen.

Stavoren naar Sloten

De route van Stavoren naar Sloten, de volgende bestemming, is 32 kilometer. De graslanden en watertjes maken plaats voor bossen. Ik vind het heel gaaf dat je best wel wat kilometers over een bospad aflegt.  De vrij lange rit kun je halverwege opbreken met een stop voor hapje 9. Vlak voor knooppunt 16 zie je een bord langs de weg met IJsboerderij Bûterkamp. Deze volg je voor de volgende stop.

Hapje #9 Dúmkes ijs bij IJsboerderij Bûterkamp

De ijsjes op deze ijsboerderij worden gemaakt van de biologische melk van eigen koeien. Heerlijk romig en zo vol smaak! Er is altijd wel een bak ijs in de smaak van een Friese specialiteit. Zo maken ze vaak Dúmkes ijs, naar de typische Friese koekjes en ook Sûkerbôle ijs staat regelmatig in de vitrine. Tijdens ons bezoek hebben ze mokka-Beerenburgijs, met de lichte smaak van Beerenburglikeur. Proef naast de Friese specialiteit ook zeker de lemon-merengue. Heerlijk fris en zacht!

Knooppunten: 98 – 4 – 5- 6 – 15 – 16 – 22 – 20 – 21 – 27 – 26 – 30 – 32 – 44
Afstand: 32 kilometer

Het tweede deel van de route naar Sloten is vrijwel net zo lang als het eerste stuk en dus hebben we nog zo’n 15 kilometer te gaan. Ook nu fietsen we veel door bossen en na ongeveer een uur arriveren we in Sloten, de kleinste stad van de Elfsteden. Sloten is inderdaad heel klein maar super sfeervol en knus. Een mooi plekje om te wandelen of zelfs een bootje te huren en naar het Slotermeer te varen.

Hapje # 10 Triple ‘De 8 fan Sleat’ bij de Mallemok

Na dit vrij lange stuk fietsen is het tijd om op het terras van de Mallemok in Sloten neer te ploffen voor de tiende specialiteit. De 8 fan Sleat is een biertje dat gebrouwen wordt door  lokale Brouwersgilde Sleat. Het is een blonde triple van 8,8% en na zo’n fietstocht smaakt dat heerlijk. Tip: bestel het broodje huisgerookte zalm voor de lunch. Wat mij betreft één van de lekkerste broodjes zalm die ik in lange tijd op heb.

Wil je nog een keer genieten van De 8 fan Sleat dan is stop #11, De Zeven Wouden, de plek voor een tweede glas triple.

Sloten naar Sneek

We nemen afscheid van het mooie Sloten en zetten koers naar Sneek, de laatste bestemming van de tweede dag van de Culinaire Elfstedentocht. Persoonlijk vond ik dit een wat minder interessant deel van de route. Wat minder mooie natuur en ook echt een stukje drukker. Ergens halverwege moet je met een pontje een smalle rivier over. De overtocht kost €1 per persoon en je kunt alleen contant betalen. Zorg dus dat je wat losse euro’s op zak hebt.

Knooppunten: 44 – 43 – 42 – 53 – 15 – 14 – 93 – 59 – 50 – 5
Afstand: 27 kilometer

Overnachten in Sneek

Tegen de tijd dat we arriveren in Sneek is het al zo goed als avond. We proeven vandaag dus geen hapjes in Sneek meer en checken in plaats daarvan in bij ons hotel, Stadsherberg Sneek. De kamer is heerlijk ruim en het bruincafé horende bij het hotel oogt gezellig. We wandelen na het inchecken naar restaurant Aan de Gracht voor een smaakvolle maaltijd in een eetcafésetting.

Hapje #12 Beerenburg bij Weduwe Joustra

Hapje 12 hebben we overgeslagen omdat we de volgende dag alleen in de ochtend in Sneek zijn en een Beerenburg dan iets te zwaar op de maag ligt. Ben je nou in de middag in Sneek, ga dan zeker langs bij Weduwe Joustra. Al zes generaties lang wordt hier Beerenburg volgens origineel recept bereid. Een must voor de liefhebber!

Hapje #13 Snekersoes bij Bakkerij De Korenbloem

Voor zoet gebak is het wat mij betreft nooit te vroeg en dus wandelen we ’s ochtends wel langs Bakkerij De Korenbloem voor een echte Snekersoes. Ik raad je aan om niet te zwaar te ontbijten als je deze wilt gaan proeven. Qua smaak en textuur deed de Snekersoes mij enorm denken aan een Bossche bol maar dan zonder chocolade en met frambozenjam. Ontzettend lekker en ontzettend vullend. Een goede bodem voor het laatste deel van onze Culinaire Elfstedentocht.

Sneek naar IJlst

Van Sneek naar IJlst is het nog geen 5 kilometer dus je rijdt hier in een kwartiertje naartoe. IJlst is een rustig stadje waar vroeger voornamelijk hout verwerkt en bewerkt werd. Tegenwoordig kun je er vooral lekker rondwandelen en bijvoorbeeld de drie kerken bewonderen.

Knooppunten: 53 – 40 – 41
Afstand: 4,6 kilometer

Hapje #14 Melk bij De Wylde Boerinne

Gek op verse melk van de boer? Dan is stop 14 iets voor jou. Bij De Wylde Boerinne tap je namelijk zelf verse rauwe melk. Daarnaast kun je in de boerderijwinkel ook andere zuivelproducten aanschaffen om mee naar huis te nemen.

Hapje #15 11 Fountains Oranjekoek bij De Boer’s Bakkerij

Ik denk dat de Oranjekoek zo’n beetje het bekendste exportproduct van Friesland is. Tegenwoordig ligt deze zelfs bij de grote supermarkten in het schap, al valt die qua smaak natuurlijk in het niet in vergelijking tot de echte Oranjekoeken. In IJlst eet je de lekkerste bij De Boer’s Bakkerij. Laat je trouwens niet misleiden door de naam: de Oranjekoek dankt zijn naam aan de sinaasappelsnippers die meegebakken worden in het deeg. De bovenkant van de koek is echter roze.

IJlst naar Bolsward

Het allerlaatste stuk van de tocht voert ons terug naar Bolsward. Opnieuw fietsen we door een prachtig landschap vol groene velden, koeien en oude boerderijen. Wat is Friesland toch mooi. Onderweg naar Bolsward maken we nog een stop voor ‘hapje’ 16. Deze stop ligt net voor knooppunt 68 en staat duidelijk aangegeven op de bruine bewegwijzering.

Hapje #16 Witte wijn ‘Middelsee wit’ bij de Thaborhoeve

De Thaborhoeve heeft maar liefst 1500 wijnranken en produceert zo’n 700 flessen wijn per jaar. Ze produceren rode wijn, witte wijn en rosé met bubbels. Als je hier langskomt, ontvangen de eigenaren je met open armen en uiteraard een lekker glas wijn. Je merkt aan alles dat ze hier heel trots zijn op hun product en dat is volledig terecht. De wijn is ontzettend smaakvol en de wijngaard en de rest van het land ligt er prachtig bij. Er is ook een kleine camping op het terrein. Ben je enthousiast over de wijn dan kun je uiteraard een flesje voor thuis kopen.

Knooppunten:  41 – 42 – 43 – 68 – 44 – 14 – 2 – 8 – 6
Afstand: 16 kilometer

Eindbestemming Bolsward

In totaal leggen we 113 kilometer af tijdens deze Culinaire Elfstedentocht. We eindigen de route op de plek waar we hem begonnen, in Bolsward. Voordat we onze fietsen weer inleveren hebben we nog één hapje te gaan.

Hapje #17 Friese amandellikeur ‘Amaretsje fan muoike tetsje’ bij De Stiekeme Stoker

De laatste stop die wij maken is De Stiekeme Stoker, een kleine stokerij in een oud fabrieksgebouw. Wiepie Oenema begon na zijn pensioen in 2009 te experimenteren met het stoken van Beerenburg, graanjenever en andere likeuren. Deze hobby werd zo groot dat hij ondertussen zes verschillende alcoholische dranken produceert. Hij doet alles zelf. Van het maken van de kruidenmix tot het bottelen van de drank. Ontzettend inspirerend om te zien! Wij krijgen van alle drankjes een glaasje te proeven en het Amaretsje, een amandellikeur, is absoluut favoriet.

Hapje #18 Beerenburg bij Sonnema

Het laatste ‘hapje’ op de Culinaire Elfstedentocht is Beerenburg proeven bij Sonnema. Wij sloegen deze over, omdat het wel wat veel alcohol proeven achter elkaar werd. Mocht je gek zijn op Beerenburg dan zou ik Sonnema zeker aan je route toevoegen. Dit is namelijk dé uitvinder van dit drankje en het wordt al sinds 1860 volgens hetzelfde recept gestookt.

Praktische informatie over de culinaire Elfstedentocht

Totale duur en afstand van de culinaire Elfstedentocht

De totale afstand die je aflegt is 113 kilometer. Zoals je hebt gelezen, is deze mooi verdeeld over de dagen en zeker met een elektrische fiets is het heel haalbaar om de route in drie dagen te fietsen. Houd er dan wel rekening mee dat je niet overal evenveel tijd te besteden hebt. Wil je het op je gemakje doen dan zou vier dagen ideaal zijn. In dat geval raad ik je aan om een overnachting in Sloten bij te boeken voor je naar Sneek doorfietst.

Navigeren op de fiets

Voor het navigeren naar de knooppunten kan ik je de gratis app Fietsknoop aanbevelen. Hierop kun je heel gemakkelijk je fietsroute uitzetten en opslaan. Zelf heb ik de hele route in stukjes gehakt, zodat ik na elke stop weer een nieuwe route kon openen en niet terug hoefde te zoeken waar ik was gebleven. Zet je telefoon in een telefoonhouder zodat je veilig op pad kunt. Als je een fiets bij Kroon huurt kun je deze van hen lenen.

Bagageservice

Zelf ga ik nooit op fietsvakantie, dus ik heb ook niet de juiste tassen om mijn bagage mee te nemen op de fiets. Geldt dat voor jou ook, dan is een bagageservice een goed idee. Een bedrijf komt je bagage ophalen op de afgesproken plek en brengt het vervolgens naar de volgende bestemming. Ideaal wat mij betreft! Kijk bijvoorbeeld hier voor bagagevervoer.

Zelf de Culinaire Elfstedentocht fietsen

Ben je na dit artikel enthousiast geworden en wil je zelf ook de Culinaire Elfstedentocht fietsen? Dat kan! Je volgt simpelweg de route zoals hier beschreven en geeft bij de ondernemers die je wilt bezoeken aan dat je graag het hapje van de Culinaire Elfstedentocht wilt proeven. Van deze 18 hapjes kun je er 11 kiezen om te proeven, net zoals wij gedaan hebben. Uiteraard staat het je vrij om er meer te gaan proeven. Je hoeft hier geen afspraak voor te maken en kunt gewoon langsfietsen. Ter plekke betaal je ook voor je hapje of drankje. Meer informatie over de Culinaire Elfstedentocht vind je op de website van VVV Waterland van Friesland.

De Culinaire Elfstedentocht door Waterland van Friesland is een heel leuke activiteit voor tijdens een (lang) weekend weg. Zet de route uit, bepaal welke hapjes jij wilt proeven en je bent klaar om te gaan!

Ik fietste de Culinaire Elfstedentocht op uitnodiging van VVV Waterland van Friesland.